Чӑваш Енри РФ СК управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх «Ылтӑн пучах» уйлӑхра ачасене мӑшкӑл тунӑ вожатӑй тӗлӗшпе пуҫалнӑ пуҫиле ӗҫпе тӗпчевсене вӗҫленӗ.
Хайхи йӗрлевҫӗсем ҫакна тупса палӑртнӑ: ҫӗртмен 3-мӗшӗнче 19 ҫулхи каччӑ 10 ҫулхи ачана питрен ҫутӑлтарса янӑ. Тепӗр ике эрнерен вара вӑл ытти икӗ вожатӑйпа пӗрле ҫывӑракан ачасене машкал тунӑ — ним ҫук ҫӗртрен урайне сӗтӗрсе антарнӑ, коридора сӗтӗрсе тухнӑ, ҫывӑрма паман. Пӗр ачана вожатӑйсем матрацпа пӗрле ваннӑй пӳлӗме илсе кайнӑ, унпа шывпа сапнӑ.
«Судӑн психологи экспертизи пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх вожатӑйсем ачасем телӗшпе ҫапла хӑтланни вӗсемпе тискеррӗн тытнине ҫирӗплетекен фактор шутланать», — пӗлтереҫҫӗ Тӗпчев комитетӗнче.
17 тата 18 ҫулхи вожатӑйсем кунашкал ӗҫ-пуҫпа малтан урӑх хӑтланманнине кура вӗсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарман, 700 тенкӗлӗх штрафланӑ кӑна. 19 ҫулхине вара РФ Пуҫиле Кодексӑн 156 статьипе айӑплаҫҫӗ.
«Ылтӑн пучах» уйлӑхра вожатӑйсем ачасенчен тӑрӑхланӑ тӗслӗх пирки пӗр вӑхӑтра питӗ шавларӗҫ. Кун пирки эпир темиҫе те пӗлтернӗччӗ. Вожатӑйсене явап тыттарасси каламасӑрах паллӑччӗ ӗнтӗ. Халӗ, акӑ, тата тепӗр хыпар.
Тивӗҫлӗ йышӑну тумалли пирки РФ Тӗпчев комитечӗн республикӑри тытӑмӗ Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствине ятарлӑ хут ярса панӑ иккен. Халӗ ведомствӑна ҫав асӑрхаттарӑва хуравлакан ҫыру ҫитнӗ-мӗн. Канма кайнӑ ачасемпе пулса иртнӗ пӑтӑрмахшӑн республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствинче тӑрӑшакан виҫӗ ҫынна: министр ҫумне, пай пуҫлӑхӗпе ҫав пайри пӗр ӗҫчене — дисциплина тӗлӗшӗнчен явап тыттарнӑ тесе пӗлтернӗ иккен унта.
Ӗнер, утӑн 8-мӗшӗнче, министӑрсен кабинетӗчен членӗсен канашлӑвӗнче — вӑл эрнесерен пулать — ача-пӑча сывлӑхне ҫирӗплетмелли «Ылтӑн пучах» уйлӑх таврашӗнче пулса иртнӗ тискер ӗҫ-пуҫсем ҫинчен калаҫнӑ. Пухура 2013 ҫулти лагерьсен пӗрремӗш сменӑн пӗтӗмлетӗвӗсене те тунӑ.
Чӑваш Енӗн Сывлӑха сыхлакан тата социаллӑ аталану министрӗ Надежда Осипова палӑртнӑ тӑрӑх лагерьсене вожатӑйсене ӗҫе илнӗ чухне йынӑшсем нумай тунӑ, шап та лӑп вӗсем вӑхӑт иртсен палӑра пуҫланӑ те имӗш. Сӑмахран, «Ылтӑн пучах» лагерӗнче диджей пулса ӗҫлекен каччӑ саккун йӗркине малтан та пӑснӑ, уншӑн ӑна явап та тытарнӑ пулнӑ. Чӑваш Енӗн вӗренӳ министерствин пуҫлӑхӗн Владимир Иванов шухӑшӗпе вара асӑннӑ лагерьте пулса иртнӗ пулӑмсемшӗн ӗҫе вырнаҫтаракансене явап тыттармалла.
Республика Элтепӗре Михаил Игнатьев вара синкер пулӑмсене уйлахсенче вӑй хуракансен шалу укҫи (8–10 пин тенкӗ) пӗчӗк пулнипе ҫыхӑнтарать. Пуҫлӑх ҫак ыйтӑва ҫитес кунсенче татса памалли ҫинчен палӑртса хӑварнӑ.
Паянхи куна лагерьсенче ӗҫ-пуҫ тивӗҫлипех пурнӑҫлантӑр тесе йӗрлев комитечӗ тӗрӗслев ӗҫӗсем ирттерет.
«Ылтӑн пучах» уйлӑхи вожатӑйсемпе тата ачасемпе пулса иртнӗ ӗҫ-пуҫ пирки ҫак кунсенче ҫырман-пӗлтермен МИХсем юлмарӗҫ пулӗ. Эпир те темиҫе те хыпарларӑмӑр. Халӗ тата тепӗр япала ҫиеле тухнӑ иккен. Уйлӑхра канакансенчен тӑрӑхланӑ вожатӑйсенчен иккӗшӗ унчен судпа айӑпланнӑскерсем пулнӑ иккен. Видео ӳкерекен 35-ри арҫынна 2006 ҫулта хулиганла ӗҫсемшӗн икӗ ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарса пӗр ҫуллӑха сӑнав вӑхӑчӗ парса тӗрмене лартмасӑр айӑпламалла тунӑ имӗш. 18 ҫулти тепӗр вожатӑй та ҫылӑхсӑр мар иккен. Виҫӗ ҫул каялла вӑл вӑрӑ ӗҫӗпе ҫакланнӗ-мӗн те ӑна суд 80 сехет ӗҫлеттерсе юсанмалла тунӑ.
Сывлӑха ҫирӗплетекен «Ылтӑн пучах» уйлӑх таврашӗнче пулса иртекен тискер ӗҫ-пуҫ пирки эпир иртнӗ кунсенчех пӗлтернӗччӗ. Хӗрӳ калаҫусем паянхи кун та лӑпланмаҫҫӗ-ха. Пулса иртнӗ пулӑма шута хурса Чӑваш Ен прокуратури ку ӗҫ-пуҫпа тӗрӗслев ирттернӗ пулнӑ. Вара лагерьте саккун йӗркине пӑсакан темиҫе пулӑмах асӑрханӑ. Тӗслӗхрен, канакан ачӑрсен шучӗ йышӑннӑ йӗркерен ытларах пулнӑ имӗш.
Раҫҫей Федерацийӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх тӗрӗслев ӗҫен пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх ҫӗртмен 26-мӗшӗнче айӑпа кӗнӗ вожатӑйсене администраци яваплӑхне тытарнӑ, 700 тенкӗ штраф тӳлемелле тунӑ.
Паянхи кун прокуратура республикӑри сывлӑха ҫирӗплетекен ытти уйлахсене тӗрӗслет. «Ылтӑн пучах» таврашӗнче йӗркене пӑснӑ фактсене ҫута кӑларас ӗҫ вара ЧР прокуратурин уйрӑм тӗрӗслевӗнче.
Аса илтеретпӗр, «Ылтӑн пучах» уйлӑхра вожатӑйсем ухмахла ашкӑннӑ пулнӑ — ҫывӑракан ачасене матрасӗ-мӗнӗпе коридора йӑтса тухнӑ, ыйхӑран вӑратнӑ, хӑратнӑ. Пӗр арҫын ачана матрасӗ-утиялӗпе пӗрле ваннӑна хунӑ, душ кӗмелли шлангран шыв янӑ. Ҫак ӗҫ-пуҫа пула вожатӑйсемсӗр пуҫне уйлӑх ертӳҫи те явап тытнӑ — хӑйӗн ӗҫне тивӗҫлӗ туса пыманшӑн ӑна ӗҫрен хӑтарнӑ.
Пушар хыҫҫӑн шыв кирлӗ мар теҫҫӗ те, ку тӗслӗхре урӑхла пулаймасси паллӑ ӗнтӗ. Сӑмахӑмӑр Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ «Ылтӑн пучах» уйлӑхра вожатӑйсем ухмахла ашкӑнни пирки пырать. Аса илтеретпӗр, вӗсем ҫывӑракан ачасене матрасӗ-мӗнӗпе коридора йӑтса тухнӑ, ыйхӑран вӑратнӑ, хӑратнӑ. Пӗр арҫын ачана матрасӗ-утиялӗпе пӗрле ваннӑна хунӑ, душ кӗмелли шлангран шыв янӑ. Ун пирки эпир хыпарланӑччӗ.
Ҫӗршывӗпе янӑракан тӗслӗх хыҫҫӑн ведомствӑсем хушшинчи комисси васкавлӑ майпа канашлӑва пуҫтарӑннӑ. Ларӑва хупӑ алӑк хыҫӗнче ирттернӗ-ха. Унччен вара журналистсене пухса кӗске калаҫу йӗркеленӗ. Брифинг вӑхӑтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Вӗренӳ институтӗнче вожатӑйсене хатӗрлемелли программа хатӗрлесшӗн. Психологсем вара хирӗҫтӑруллӑ лару-тӑрура епле тытмалли пирки сӗнӳсем хатӗрлесшӗн. Ку вӑл килес ҫула палӑртнӑ ӗҫ. Анчах Вӗренӳ министерстви унччен алӑ усса ларасшӑн мар-мӗн. Сӑмахран, вожатӑйсене ҫывӑх вӑхӑтра психологи тата педагогика тӗлӗшӗнчен тест витӗр кӑларасшӑн.
Сӑмах май, ӗнер Шупашкарти Константин Иванов палӑкӗ умне асӑннӑ уйлӑхра пӗрремӗш сменӑра каннисем хӑйсен вожатӑйӗсене хӳтӗлес тӗллевпе ятарлӑ акцие пухӑннӑ.
Шупашкар районӗнчи «Ылтӑн пучах» уйлӑхра пулса иртнӗ пӑтӑрмах пирки эпир хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, унта вожатӑйсем канма пынисене ҫывӑрма памасӑр тӑрӑхланӑ иккен.
Халӗ ку факт пирки пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫавна май тӗпчевҫӗсем унта ӗҫлекенсемпе тата учреждени ертӳҫисемпе калаҫнӑ иккен. Вожатӑй пулса ӗҫленӗ каччӑн кӗнтели тесе ыйтса пӗлнӗ ҫынран карас телефонӗпе нотубука тытса илнӗ. Унта пӑтӑрмаха ӳкерсе те ҫырса илнӗ самантсем пулнӑ-мӗн. Тӗпчевҫӗсем ача-пӑча уйлӑхӗнче шырав ирттернӗ май хӑш-пӗр ӗҫ хучӗсене пуҫтарса илнӗ. Эпир ӑнланнӑ тӑрӑх, ҫавсем тӑрӑх та тӗпчевҫӗсем тӗрӗслӗҫ. «Уйлӑх ертӳҫисен тыткалӑрӑшне право тӗлӗшӗнчен хак парӑпӑр», — тесе пӗлтернӗ Следстви комитечӗн Чӑваш Енти управленийӗн пресс-службин пуҫлӑхӗ Олег Дмитриев.
Сӑмах май, ку факта тӗрӗсленине республика прокуратури ҫирӗп сӑнаса тӑма шантарать. Пӗр ӗне пӗтӗм кӗтӗве варалать теҫҫӗ те, прокурорсем районсемпе хуласенче вырнаҫнӑ мӗнпур уйлӑха тӗрӗслеме палӑртнӑ.
Пӑтӑрмах пирки илтнӗ хыҫҫӑн Чӑваш Енри ачасен тӗп хӳтӗлевҫи Вячеслав Рафинов та ӗнер «Ылтӑн пучаха» ҫитсе килнӗ.
Чуна ҫӳҫентерекен ку тӗслӗх «Ылтӑн пучах» уйлӑхра (лагерьте) пулса иртнӗ теҫҫӗ. Ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Ютуба чуна ҫӳҫентерекен видео лекнӗ-мӗн. 19-22-ҫулсенчи вожатӑйсем лагерьте канакансенчен тӑрӑхламалли меслет шыраса тупнӑ. Вӗсем ҫывӑракан ачасене матрасӗ-мӗнӗ коридора е урӑх пӳлӗме йӑтса тухнӑ, ачасене ҫывӑрнӑ ҫӗртмен вӑратнӑ, ваннӑна матрасӗ-мӗнӗ хурса душран шыв янӑ. Хӑйсем вара вилсе каясла ахӑлтатнӑ тет.
Хальхи вӑхӑтра тӗпчевҫӗсем ку факт пирки ӗҫлеҫҫӗ иккен. Вожатӑйсене вара лагерьтен хӑтарнӑ-мӗн. «Ылтӑн пучах» ертӳҫисем кун пирки комментари пама тӑхтаса тӑраҫҫӗ имӗш.
-1.7 °C